بررسی ساختار آناتومیکی و فعالیت پاداکسایشی در گیاه پنیرک malva neglecta)

پنیرک ( malva neglecta wallr.)، گیاهی متعلق به خانواده malvaceae است و برای آن خواص درمانی فراوانی از جمله آرام بخش و ضد التهاب ذکر کرده اند. گونه های واکنشگر اکسیژن (ros) در بیماری های مختلفی از جمله آرتروز، آب مروارید، سرطان، پیری و دیگر بیماری ها نقش اساسی دارند. از همین رو مهار این عناصر مخرب، می تواند باعث ممانعت از بروز بسیاری از ناهنجاری ها شود. در این مطالعه گیاه پنیرک از منطقه میاندوآب در استان آذربایجان غربی جمع آوری شد. مطالعات آناتومیکی روی این گیاه انجام شد. از لحاظ ساختار تشریحی، تیپ برگ پنیرک، bifacial و تعداد لایه های پارانشیم نردبانی دو لایه بود. ضخامت و طول دستجات آوندی و بزرگترین سلول اپیدرم و پارانشیم در برگ، دمبرگ و ساقه گیاه پنیرک متفاوت بود. استخراج ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی، از ریشه و برگ این گیاه توسط دو حلال متانول و اتانول انجام شد. محتوای کل ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی، درصد فعالیت جاروب سازی رادیکال های dpph، فعالیت شکستگی زنجیر، سوپر اکسید، پاکسازی رادیکال های هیدروژن پراکسید و نیتریک اکسید، میزان قدرت احیاء و توانایی مهار پراکسیداسیون لیپیدها اندازه گیری شد. نتایج نشان دادند که حلال اتانول بیشترین ترکیبات فنلی ( 31/4 ± 54/505) و ترکیبات فلاونوئیدی ( 004/0 ± 095/0) را از برگ ها استخراج کرد. برگ این گیاه در مقایسه با ریشه ی آن حاوی سطوح بالایی از محتوای فنلی و فلاونوئیدی کل، قدرت احیاء، فعالیت شکستگی زنجیر، درصد جاروب کنندگی رادیکال dpph و مهار رادیکال نیتریک اکسید بود. از طرفی ریشه ی این گیاه در جمع آوری رادیکال های آزاد پراکسید هیدروژن، سوپر اکسید و میزان پراکسیداسیون چربی بهتر از برگ عمل کرد به طوریکه بالاترین درصد مهار در این دو رادیکال به ترتیب در عصاره های متانولی ریشه ( 18/2 ± 50/64)، ( 42/2 ± 95/91) مشاهده شد و بالاترین میزان پراکسیداسیون چربی در عصاره متانولی ریشه (21/0 ± 04/18) بود. کلمات کلیدی : آناتومیکی، ترکیبات فنولی، فعالیت پاداکسایشی، پنیرک